Smart-dom czyli dom, w którym większość czynności jest zautomatyzowana i zoptymalizowana to już nie przyszłość a teraźniejszość. Warto jednak wiedzieć, co może być potrzebne a co jest tylko gadżetem.

Na rynku jest coraz więcej inteligentych systemów sterujących różnymi funkcjami domu. Często są one zintegrowane i umożliwiają sterowanie z poziomu smartfonu lub zwyczajnego komputera. Rzadko kiedy możemy dowiedzieć się jak te systemy działają i co mogą nam zaoferować. Dlatego warto dowiedzieć się jak wygląda technologia smart domu.

Z – Wave

Część systemu pracuje w tak zwanej technologi Z – Wave. To technologia, która w sposób bezprzewodowy łączy ze sobą różne urządzenia pozwalając na sterowanie. Działa na zasadzie kratownicy, co oznacza, że jeden moduł może być przekaźnikiem dla każdego kolejnego. W praktyce powoduje to, że zasięg takiego systemu jest czterokrotnie większy od systemu liniowego. Właścicielem technologii jest duńska firma Zensys. Systemy bezprzewodowe pracują zazwyczaj na częstotliwości 868,3 Mz. Na tej częstotliwości nie zakłócają pracy smartfonów, TV i innych urządzeń. Ich zasięg nie przekracza 50 metrów. Trzeba pamiętać, że wszelkie przegrody obniżają jakość sygnału. W największym stopniu dotyczy to sufitów żelbetowych i ścian zewnętrznych.

Ogólnie można przyjąć, że poszczególne rodzaje materiałów ograniczają w podanych zakresach działanie fal radiowych:

  • beton ze zbrojeniem – ponad 50 do 70 procent
  • metal – nawet do 90 procent
  • cegła – 20 do 40 procent
  • szkło hartowane – 40 procent
Czujniki i sterowniki

Sercem każdego systemu jest centrala i oprogramowanie, ale tak naprawdę najważniejsze są wszelkiego rodzaju czujniki i sterowniki. Najprostsze kości wkładane są do puszek elektrycznych lub nakładane na gniazda. Działają one na zasadzie zero jedynkowej lub ciągłej. W takim systemie funkcjonują między innymi włączniki światła. Włączyć i wyłączyć można praktycznie wszystko: światło, ogrzewanie, klimatyzację, podnieść i opuścić rolety, zasłony, otworzyć i zamknąć drzwi i bramę, otworzyć i zamknąć okno dachowe itd.

Można też uruchomić w ten sposób ekspres do kawy, radio i dowolne urządzenie zasilane prądem.
Najbardziej przydatne są czujniki, które służą do ochrony i bezpieczeństwa. To między innymi czujniki dymu, wilgotności i wszelkiego rodzaju systemy alarmowe.

Przewodowo czy kablem

Instalacje bezprzewodowe są najprostsze do montażu w gotowym budynku. W budowanym domu warto pomyśleć o rozłożeniu prostej sieci przewodów. Nie tylko są mniej awaryjne ale i sporo tańsze od wielu kości i gniazdek nakładkowych. Standardem jest, że w ten sposób podpina się choćby instalację alarmową. Czujniki instalowane w każdym z pomieszczeń i na zewnątrz nie są w ten sposób narażone na włamanie przy pomocy skanerów częstotliwości. Systemy alarmowe mają swoje zasilanie, nawet jeśli włamywacze odetną prąd – alarm i tak zostanie włączony. Do tego systemu warto podpiąć zwykłe kamerki internetowe, ale w ten sposób by nie integrować ich z całą siecią. W przypadku kiedy nie ma nas w domu, wykorzystując zdalnie zwykłą sieć wi-fi możemy sprawdzić co dzieje się w domu. Jeżeli obawiamy się, internetowych podglądaczy kamery mogą mieć wyłącznik, który odłączy kamery kiedy przebywamy w środku.

Sterowanie must have

Są takie sterowniki, z których nie warto rezygnować. Należy do nich przede wszystkim sterowanie ogrzewaniem. Dzisiaj właściwie wszystkie urządzenia są w nie wyposażone. Dobrze jest podzielić to na strefy. Jeśli wychodzimy to cała instalacja przechodzi w tryb oszczędności i automatycznie obniżona zostaje temperatura. Kiedy jesteśmy w domu i mamy wydzielone dwie strefy: górną i dolną, ta pierwsza może zostać włączona wyłącznie wtedy kiedy korzystamy z danych pomieszczeń. Pamiętajmy, że sterownik ogrzewania to także termometr, który mierzy temperaturę wewnątrz pomieszczenia. Dlatego powinien być zainstalowany z daleka zarówno od okien i grzejników, na wysokości około 150 cm nad podłogą.

Sterownik rekuperacji

Zazwyczaj instalowany jest obok sterownika ogrzewania. Nie zawiera w sobie żadnych czujników więc może być zamontowany w dowolnym miejscu. Z wyglądu przypomina mały tablet. Coraz częściej stosowane są rozwiązania z kolorowym, dotykowym monitorem. Sterownik ustawia się podobnie jak ten od ogrzewania na godziny i dni tygodnia. Można też stosować programy specjalne. Jednym z ciekawszych jest przycisk – impreza. Wtedy wentylacja mechaniczna działa na pełnych obrotach i usuwa skutecznie nadmiar dwutlenku węgla. Oba sterowniki w zależności od wersji można podłączyć bezprzewodowo ze smartfonem.

Inne możliwości

Oprócz pełnego centralnego systemu smart home możemy korzystać wybiórczo z różnych opcji, które znajdują się na wyposażeniu producentów. Okna dachowe mogą zamykać się same kiedy pada deszcz i otwierać kiedy w pomieszczeniu pojawi się dym.
Ten sam pilot obsługuje bramy garażowe, drzwi wejściowe i bramę wjazdową. Czujniki pozwalają nam na samoczynne włączenie ogrzewania pod pojazdem lub zamontowanie systemu podlewania ogrodu.

Systemy otwarte

Ostatnio za sprawą koncernu Google na rynku jest coraz więcej systemów otwartych, które inteligencję opierają na zwykłej sieci internetowej. Wprowadzony na rynek moduł Google Home wraz z Google Asystent pozwala na sterowanie urządzeniami przy pomocy komend głosowych. System początkowo stworzony do obsługi multimediów dziś rozwija się dynamicznie. Działa to zadziwiająco prosto. Mówimy do głośnika a on wykonuje wszystkie nasze komendy. Dotyczy to wszystkiego co oferuje internet. Możemy tak słuchać piosenek, aktualności, dopytać się o korki w mieście i pogodę. Możemy też poprosić o inne funkcje jak zgaszenie światła czy włączenie klimatyzacji. Na rynku pojawia się coraz więcej urządzeń współpracujących z tym systemem. Samsung wprowadził już zintegrowane klimatyzatory a firma Philips żarówki.

Wybory i bezpieczeństwo

To na jaki system się zdecydujemy zależy tylko od naszych preferencji. Warto zadać sobie to pytanie już na etapie projektu domu i określić czego potrzebujemy. Najlepsze są systemy, które ustawiamy raz i działają same według zadanych parametrów. Przecież automatyka jest po to abyśmy nie musieli myśleć o wielu czynnościach. Sporną kwestią jest choćby automatyka ekspresu do kawy. Czy nie prościej zamiast nastawiać coś, gdzieś tam, lub włączać ekspres ze smartfona, po prostu podejść, wsypać świeżej kawy i włączyć urządzenie? Pamiętajcie także o bezpieczeństwie. Koniecznie stosujcie systemy z hasłami. Sprawdźcie poziom zabezpieczeń i stosujcie się do instrukcji producentów. Tylko wtedy nie tylko będziecie mieć upraszczający życie system smart dom ale również ochronicie swoją prywatność.

Katarzyna Jakubowska