Strop to ważny element konstrukcji, jego rodzaj zależy od bryły domu, obciążeń jakie generuje budynek, a także terenu, na którym powstaje dom.
Warto dobrze przemyśleć system stropowy, ponieważ stanowi on o poprawnej pracy kondygnacji, stabilności domu, bezpieczeństwie i – co istotne – nie można go wymienić, jeśli nie spełni naszych oczekiwań.
Zadaniem stropu jest przede wszystkim przenoszenie obciążeń – własnych, użytkowych, podłogowych i ścian działowych, a także część z obciążeń dachu – na pionowe elementy konstrukcyjne – ściany i słupy fundamentowe. Decyzję o rodzaju stropu w naszym domu musimy podjąć na etapie projektu. Wraz z konstruktorem wybieramy też rodzaj “podpór”, a więc decydujemy, czy wolimy słupy, które możemy umiejętnie wkomponować we wnętrza, czy wolimy ukryte podciągi – poziome belki, stanowiące podporę dla stropu, innych belek nośnych, ścian działowych i słupów.
Co jest najważniejsze przy wykonaniu stropu?
- strop musi być wytrzymały, ponieważ usztywnia cały budynek – przyjmuje się, że średnie obciążenie użytkowe to ok. 150 kg/mkw
- zadaniem stropu jest też izolowanie kondygnacji przed przenikaniem ciepła, wilgoci i dźwięków, wybierając materiał z którego wykonamy strop, warto rozważyć właściwości poszczególnych materiałów, np. drewno ma dobrą izolację cieplną, ale słabo tłumi dźwięki
- nie ma rozwiązań idealnych, wybór systemu stropowego uzależnijmy od stopnia skomplikowania projektu, kształtu bryły, aspektów ekonomicznych, dostępności materiałów (betoniarnia w pobliżu lub skład budowlany) oraz terenu budowy (czy na działkę może wjechać ciężki sprzęt) – w podjęciu decyzji powinien pomóc nam konstruktor
- nie wolno nam samodzielnie zmieniać rodzaju stropu ani poszczególnych jego elementów, projekt konstrukcyjny uwzględnia wszelkie obciążenia, wymogi technologiczne i specyfikę projektu, jeśli chcemy dokonać zmian, skonsultujmy je z konstruktorem oraz kierownikiem budowy
- pamiętajmy o solidnym wykonaniu wieńca, a także o właściwym ociepleniu, jeśli tego nie zrobimy, na styku stropu ze ścianą będą tworzyły się mostki termiczne
Rodzaje stropów stosowanych najczęściej w domach jednorodzinnych (podział ze względu na rodzaj rozwiązania konstrukcyjnego):
Strop płytowy
- monolityczny – często stosowany w standardowych domach jednorodzinnych, w całości wykonywany jest na budowie, niezbędne jest przygotowanie solidnego szalunku, a więc ułożenie pełnego deskowania, następnie robi się zbrojenie, które zalewa się betonem; zaletą tego rodzaju stropu jest łatwy dostęp do materiałów, ale jego prawidłowe wykonanie wymaga czasu; strop monolityczny cechuje niewielka grubość (chyba, że projekt jest skomplikowany i wymaga grubszej płyty) i nie grozi mu zjawisko “klawiszowania”, czyli uginania się pojedynczych jego elementów
- prefabrykowany – składa się z gotowych płyt betonowych, z otworami o przekroju koła na całej długości (co zmniejsza ich ciężar), płyty dostarczane są na plac budowy i układane na ścianach nośnych, do czego niezbędny jest dźwig (musi mieć możliwość wjazdu na działkę), spojenie między płytami wypełnia się betonem, zalety tego systemu to: szybki montaż i brak konieczności szalowania,
- monolityczno – prefabrykowany – ma formę płyt betonowych (o grubości 5-7 cm), w których częściowo zakotwione jest zbrojenie, na takie płyty układa się dodatkowe zbrojenie i zalewa betonem, prace przebiegają szybko, ale w tym przypadku dostarczenie płyt na budowę znów wymaga użycia dźwigu, zalety to: brak konieczności szalowania, ponieważ gotowa płyta pełni funkcję szalunku, dodatkowym plusem jest wysoka izolacja akustyczna
W przypadku wszystkich prefabrykatów, musimy sprawdzić, gdzie najbliżej znajduje się zakład produkujący takie płyty. Niestety takich firm jest niewiele, więc cena dostawy może znacząco podnieść koszty całej inwestycji.
Strop gęstożebrowy
Najczęściej stosowany system stropowy w domach jednorodzinnych, polega na zbudowaniu konstrukcji z belek żelbetowych, o maksymalnym rozstawie 90 cm (zwykle 40-60), między którymi umieszcza się ceramiczne lub betonowe pustaki, wszystko zalewa się cienką warstwą tzw. nadbetonu. Zaletą tego rodzaju stropu jest możliwość ułożenia nad niestandardowymi kształtami pomieszczeń (belki można różnie przycinać), montaż jest dość łatwy i szybki, elementy są lekkie, niestety wadą jest grubość całej warstwy stropu, który wymaga dodatkowych wzmocnień pod ścianami działowymi i wokół większych otworów w stropie (np. schody)
Strop płytowo-żebrowy
System wybierany w przypadku, gdy potrzebna jest grubsza niż standardowa płyta. Elementem nośnym jest oparta na belkach żelbetowych płyta. Konieczne jest wykonanie solidnego szalunku. Żebra mogą opierać się na słupach i ścianach nośnych. Wykonując ten rodzaj stropu, zużyjemy więcej betonu niż w przypadku stropu gęstożebrowego.
Ten rodzaj stropu stosuje się w budynkach, cechujących się dużą odległością między podporami (powyżej 3,5 m), dlatego rzadko wykorzystywany jest w budownictwie jednorodzinnym.
Strop belkowy
- stalowy lub żelbetowy – podstawowym elementem są układane równolegle belki o przekroju prostokąta, odległości wynoszą od 80 do 120 cm, strop wypełnia się na przykład cegłami, płytami z cegły, płytami żelbetowymi; stalowy system stropowy jest rzadziej stosowany ze względu na duże zużycie kosztownej stali i duży ciężar
- drewniany – składa sie z drewnianych belek rozstawionych w odległości 40-100 cm, między belkami układana jest warstwa izolacyjna – np. wełna mineralna, wadą jest niska izolacja akustyczna, ale na rynku są dostępne nowoczesne materiały np. np. dźwiękoizolacyjny jastrych typu plaster miodu, który skutecznie wycisza dźwięki, zalety to na pewno: szybki i łatwy montaż, niskie koszty w porównaniu np. ze stropem żelbetowym, możliwość wykonania stropu zimą; strop drewniany ma jednak wady: jest łatwopalny, podatny na wilgoć, a w konsekwencji zagrzybienie, nie może równać się sztywnością i twardością z betonem
Warto wiedzieć:
- system stropów DS “Żerań” – tzw. stropy żerańskie – bardzo popularne w budownictwie jednorodzinnym, technologia szybkiego układania stropów w różnych rozpiętościach, elementem głównym jest prefabrykat żelbetowy o grubości 24 cm (z otworami odciążającymi)
- biorąc pod uwagę materiał, z którego wykonuje się strop, najtwardszym i najsztywniejszy jest beton i wszelkie konstrukcje żelbetowe, cechuje je też trwałość, odporność na ogień, dobre usztywnianie ścian budynku i wzmacnianie domu przy nierównomiernym osiadaniu, a także podczas niekorzystnych warunków atmosferycznych (np. silny wiatr), wady to: niska izolacja termiczna i akustyczna
- na koszty wykonania stropu mają wpływ przede wszystkim ceny materiałów dostępnych w pobliskich składach budowlanych (większa odległość generuje zawsze dodatkowe koszty transportu), duże znaczenie ma też specyfika projektu – im większa rozpiętość i kształt stropu, tym większe koszty
Kolumny czy podciągi?
Klasyczne kolumny – od wieków obecne w architekturze i swego czasu uważane za najlepszą podporę dźwigającą ciężar – mają poważną konkurencję. Podciągi to elementy konstrukcyjne, mające postać belek (najczęściej żelbetowe lub stalowe), stanowiące podporę dla stropu, innych belek nośnych, ścian oraz słupów. Przenoszą też część obciążeń z dachu. Dzięki podciągom możemy zwiększyć rozpiętość stropu, a jednocześnie wielkość (przestrzeń) pomieszczeń.
Podciągi są “nowoczesnymi kolumnami”, ponieważ pełnią ich funkcję, nie są jednak konieczne. Jeśli lubimy kolumny i mamy pomysł na ich ciekawe wkomponowanie, nic nie stoi na przeszkodzie, aby to one podtrzymywały nasz strop.
Podciągi dają jednak dużo większe możliwości aranżacyjne, nie dzielą w sposób przymusowy przestrzeni. Ponadto, możemy całkowicie ukryć je w stropie, gdy ich wysokość jest równa wysokości płyty.
Pamiętajmy, że podciągi są elementem konstrukcji i wszystkie parametry ściśle określa w naszym projekcie konstruktor. Wszelkie zmiany musimy więc konsultować z fachowcem. Rozmiary belki i głębokość jej oparcia zależą przede wszystkim od obciążeń, jakie ma przenosić. Wymiary przekroju poprzecznego rosną wraz z rozpiętością ścian i słupów. Dokładnie określone muszą być też proporcje wysokości do długości podciągu.