Rodzaj i wysokość dotacji zależy od projektu, czasu powstawania inwestycji i gminy, na terenie której budujemy.
Dotacje przyznawane są na domy istniejące (np. termoizolacja, wymiana pieców) i domy nowo wybudowane. Na początek przeanalizujemy dofinansowania do nowo powstających domów.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków
Biologiczna oczyszczalnia ścieków to coraz bardziej popularna alternatywa dla tradycyjnego szamba. To ekologiczne, wygodne, bezobsługowe i tanie w eksploatacji rozwiązanie. Koszt zakupu i montażu oczyszczalni waha się od kilku tysięcy (zwykła oczyszczalnia z drenażem rozsączającym to min. 7 tys. zł), do kilkunastu tysięcy (najdroższa wersja to oczyszczalnia biologiczna ze studnią chłonną oczyszczalnia biologiczno-chemiczna).
Na budowę przydomowej oczyszczalni można uzyskać dofinansowanie z gminy (te gminy, które otrzymają pieniądze w ramach programu “Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków”, współfinansowanego ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014- 2020), gmina zwraca wówczas nawet do 80 proc. kosztów.
Kolektory słoneczne, fotowoltaika i pompy ciepła
Odnawialne źródła energii i ekologiczne rozwiązania są coraz bardziej promowane w całej Europie i zyskują ostatnio rzesze zwolenników. Kolektory słoneczne i panele fotowoltaiczne – jeszcze kilka lat temu rzadkość na dachach polskich domów – stają się powszechnym rozwiązaniem. Komplet solarny (2-3 kolektory, zasobnik i cały niezbędny sprzęt wraz z usługą montażu) to koszt ok. 10 tys. zł. Natomiast średni koszt zaopatrzenia domu w fotowoltaikę to ok. 15-20 tys. zł. Można też stosować rozwiązania, które pozwalają na częściowe obniżenie kosztów prądu. Zestaw dwóch paneli fotowoltaicznych wraz z inwerterem,w zestawie do samodzielnego montażu sprzedawany jest przez jedną z organizacji pozarządowych za cenę 3600 zł.
Pompa ciepła to kolejne ekologiczne rozwiązanie, zalety to wielofunkcyjność (chłodzenie, grzanie), korzystne ekonomicznie przede wszystkim dla domów o dużej powierzchni i znacznym zużyciu energii na ogrzewanie. Pompy ciepła mają różne ceny w zależności od jakości, sprawności, i rodzaju. W serwisie allegro można znaleźć oferty powietrznej pompy do ciepłej wody użytkowej za 5429 zł. Pompa LG wysokotemperaturowa w tym samym serwisie ma cenę 20 899 zł.
Kilka miesięcy temu polski rząd ogłosił program “Czyste powietrze”, który ma pomóc w walce ze smogiem. W ramach tego projektu, przewiduje się m.in. dofinansowania inwestycji w odnawialne źródła energii. Za realizację programu odpowiedzialny jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
- w nowo budowanych budynkach mieszkalnych dofinansowanie obejmie między innymi zakup i montaż węzłów cieplnych, systemów ogrzewania elektrycznego, kotłów gazowych kondensacyjnych czy pomp ciepła.
- można będzie otrzymać dofinansowanie na zakup i montaż odnawialnych źródeł energii cieplnej i elektrycznej – kolektorów słonecznych i mikroinstalacji fotowoltaicznych. W tym momencie to dofinansowanie dotyczy jednak tylko istniejących budynków jednorodzinnych (co więcej – w przypadku fotowoltaiki dofinansowanie może być przyznawane wyłącznie w formie preferencyjnej pożyczki).
Instalacje fotowoltaiczne są też dofinansowywane przez gminy w ramach unijnych programów, dotacje pokrywają do 60 proc. kosztów instalacji ogniw fotowoltaicznych. Duży projekt zainicjował na przykład powiat wielicki. Łączna wartość projektu sięga 17 mln zł, będzie realizowany z latach 2019-2021. Władze powiatu szacują, że w powiecie może przybyć nawet 1000 instalacji.
Dom energooszczędny/pasywny
Budowa domu energooszczędnego jest szacunkowo o około 10-15 proc. droższa od budowy domu tradycyjnego. Oczywiście są to dane przybliżone zależne od zastosowanych technologii. Jeszcze dziesięć lat temu na taki dom decydowało się w Polsce niewiele osób. Jednak trend budowania energooszczędnych budynków nabiera tempa. Od kilku lat dom energooszczędny wybiera coraz więcej inwestorów. Być może za sprawą programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który przez kilka lat dofinansowywał tego typu inwestycje w Polsce.
Z dopłat mogły korzystać osoby fizyczne budujące lub kupujące domy jednorodzinne bądź mieszkania w domach wielorodzinnych od deweloperów. Na budowę domu energooszczędnego dotacje sięgały 30 tys. zł, a domu pasywnego do 50 tys. zł. Dopłaty można było uzyskać m.in. do kredytu (pokrywającego część wyższych kosztów) oraz koszty weryfikacji projektu budowlanego i potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego. Dofinansowania do kredytów nie były udzielane na sama budowę, ale na tzw. koszty kwalifikowane czyli np. montaż stolarki okiennej i drzwiowej, system rekuperacji czy instalacje. Wysokość dofinansowania zależała od standardu energetycznego budynku. NFOŚiGW jakiś czas temu zamknął program. Niewykluczone jednak, że zostanie uruchomiony inny projekt dofinansowań, wspierający – szeroko rozumiane – budownictwo energooszczędne.
Praktyczne rady:
- informacji o dofinansowaniach szukajmy na stronach internetowych urzędów gmin, gdzie pojawiają się aktualności, a także na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
- zanim ruszy program dofinansowań, często gminy sporządzają najpierw listy zainteresowanych osób, dopiero gdy zbierze się odpowiednia liczba chętnych, gmina może starać się o unijne pieniądze; warto więc złożyć wcześniej właściwą deklarację
- do otrzymania niektórych dofinansowań niezbędne jest podpisane umowy z bankiem (współpracującym z podmiotem udzielającym dofinansowania)
- dofinansowania są bezzwrotne, ale przyznawane kwoty są najczęściej wypłacane po realizacji inwestycji, trzeba być więc przygotowanym na pokrycie kosztów z własnej kieszeni
- w zależności od celu dofinansowania – prace instalacyjne wykonuje firma wybrana przez podmiot udzielający dotacji (np. gminę dofinansowującą budowę oczyszczalni) lub wybrany przez nas wykonawca (np. instalacja w domu energooszczędnym) – w drugim przypadku warto postarać się o sprawdzonego fachowca i dopilnować robót – efekt prac może być weryfikowany przez podmiot udzielający dotacji. umowy dotyczące dofinansowań ściśle określają zakres prac, ramy czasowe, w tym także warunki otrzymania gwarancji, warto dokładnie zapoznać się ze wszystkimi detalami, może okazać się na przykład, że otrzymamy od gminy dofinansowanie na budowę przydomowej oczyszczalni, ale warunkiem finalizacji umowy jest uruchomienie całej instalacji i korzystanie z niej, jeśli nie wprowadzimy się do domu i nie zaczniemy używać oczyszczalni w określonym przez gminę czasie – nie spełnimy warunków umowy, a w efekcie nie otrzymamy pieniędzy
- informacje dotyczące programu czyste powietrze, można przeczytać na stronie https://www.mos.gov.pl/czyste-powietrze/