System wentylacji polega na wymianie zużytego powietrza na to pochodzące z zewnątrz. Jest to proces, który powinien przebiegać w sposób ciągły. W celu zaprojektowania skutecznej wentylacji musimy o niej pomyśleć na etapie projektu domu.

Dlaczego warto inwestować w wentylację?

Dobra wentylacja zapewnia skuteczną wymianę powietrza w pomieszczeniach. Brak wentylacji to nie tylko zaduch, zaparowane szyby, para wodna w narożnikach, ale również pleśń, grzyb, kurz czy roztocza, które mogą powodować alergie. Przebywanie w pomieszczeniach niewłaściwie wietrzonych jest szkodliwe dla naszego zdrowia. Odpowiednia wentylacja podnosi bezpieczeństwo użytkowania urządzeń gazowych.

Przyjmuje się, że w ciągu godziny jedna osoba musi mieć zapewnione minimum 30 m3 powietrza lub tyle, ile wynosi kubatura pomieszczenia.

Zalety i wady wentylacji grawitacyjnej

Wentylacja grawitacyjna, zwana też naturalną, to jedno z najpopularniejszych rozwiązań stosowanych w naszym kraju. To bardzo prosty sposób na wymianę powietrza. Opiera się on na naturalnych procesach, jakie zachodzą w środowisku, w tym na wykorzystaniu fizycznego prawa grawitacji. W przypadku tego rodzaju wentylacji kanały wywiewne powinny być umieszczone w kuchni, łazience, a także w pomieszczeniach bez okien. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze zapewnia ona zbilansowany cykl obiegu powietrza w budynku. Nie ma też możliwości jej regulacji. Ten rodzaj wentylacji zależny jest od pogody i pór roku. Ponadto występuje ryzyko ciągu wstecznego, na przykład w wyniku działania silnego wiatru. To z kolei zaburza właściwy przepływ powietrza. Zimą może też generować straty ciepła.
System wentylacji naturalnej składa się z kanałów wywiewnych oraz kratek wentylacyjnych. Jest on podpinany do kominów. Aby system był właściwie wykonany trzeba go odpowiednio dobrać do: wysokości kanałów, ich przekrojów, a także otoczenia samego domu. Co ważne, w przypadku wentylacji naturalnej ponosimy jedynie koszty zakupu potrzebnych elementów, zaś użytkowanie nie wiąże się z dodatkowymi wydatkami. Warto pamiętać, że wentylacja naturalna nie będzie skuteczna, kiedy dom posiada nieprzepuszczalne okna i dobrą izolację.

Dlaczego warto zainwestować w wentylację mechaniczną?

Jej podstawą są urządzenia – centrale oraz wentylatory. Dają ono kontrolę prędkości przepływów, a także możliwość ustawienia pożądanej temperatury i wilgotności powietrza. W przypadku wentylacji mechanicznej wyróżniamy: wentylację wywiewną, nawiewno-wywiewną oraz z odzyskiem ciepła.
W wentylacji wywiewnej napływ powietrza odbywa się przez nawiewniki ścienne lub okienne. Dzięki niej można stertować intensywnością wymiany powierza. Nie potrzeba murowanych kominów czy dużych nakładów finansowych. Jednak zimą powoduje ona duże straty ciepła.

Z kolei wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna polega na napływie świeżego i usuwaniu zużytego powietrza przy użyciu wentylatorów. Powietrze jest uzyskiwane przy pomocy czerpni i usuwane przez wyrzutnię, którą najczęściej montuje się na ścianie budynku lub na dachu.

Natomiast wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła posiada rekuperator. To on odpowiada za odzyskiwanie ciepła z powietrza, które jest wywiewane z domu. Pozwala na utrzymanie stałej i kontrolowanej wymiany powietrza, która nie jest zależna od pogody. Zaletą tego rozwiązania jest również to, że powietrze nawiewane jest filtrowane, nie zwiera więc wilgoci czy alergenów. Dzięki rekuperacji można uniknąć przeciągów. Dawniej problemem był hałas, stosowane dzisiaj rekuperatory są ciche i energooszczędne. Zapewniają spore oszczędności ogrzewania, bowiem powietrze wpływające do budynku jest wstępnie ogrzewane przez to, które jest wyrzucane na zewnątrz. Rekuperator, podobnie jak każde urządzenie wymaga przeglądów okresowych. Jeśli chcemy by w domu było czyste powietrze, okresowo trzeba wymieniać też filtry.

Kiedy warto wybrać wentylację hybrydową?

Wentylacja hybrydowa to stosunkowo nowy system. Wykorzystuje ona zalety wentylacji mechanicznej i naturalnej. Przede wszystkim dostarcza do domu powietrze dobre jakościowo bez względu na warunki panujące na zewnątrz. Ten rodzaj wentylacja działa naprzemiennie w sposób naturalny oraz mechaniczny, albo oba systemy się uzupełniają. System sterujący monitoruje warunki, jakie panują na zewnątrz budynku i przełącza tryb pracy, w zależności od potrzeby. Możliwe są trzy rodzaje systemów. Pierwszy z nich wykorzystuje naprzemiennie ciąg naturalny oraz mechaniczny. Kolejny opiera się głównie na wentylacji naturalnej i jest jedynie uzupełniany, w razie potrzeby, wentylatorami mechanicznymi. Ostatni rodzaj opiera się na założeniu, że działa głównie wentylacja mechaniczna, która jest wspomagana naturalnym ciągiem kominowym oraz wiatrem.

Dzięki wentylacji hybrydowej możliwe jest znaczne ograniczenie zużycia energii potrzebnej do działania instalacji, przy jednoczesnej wymianie powietrza. Stałym elementem instalacji naturalnej są nawiewniki oraz kanały wentylacyjne. Niektóre okna posiadają nawiewniki fabryczne. Jeśli kupmy okna bez nawiewników spokojnie możemy je zamontować. Ważne, aby były one na wysokości 2 m, wtedy powiewy zimnego powietrza nie są mocno odczuwalne. Wyróżnić można nawiewniki sterowane automatycznie lub ręcznie. Nawiewniki ręczne są tańsze, jednak każdorazowo musimy regulować ich otwarcie. Z kolei w przypadku nawiewników automatycznych ich niewątpliwą zaletą jest wygoda eksploatacji, bowiem dostosowują one ilość wpływającego powierza do konkretnych parametrów, takich, jak np. wilgoć, ciśnienie czy temperatura. Dzięki kanałom powietrze może być usuwane na zewnątrz. Warto też zaopatrzyć kratki wentylacyjne w przepustnice regulujące ilość wywiewanego powietrza. O komforcie użytkowania domu decydują m.in.: właściwa temperatura oraz dobra jakość powietrza. Skuteczna wentylacja ma wpływ nie tylko na nasze samopoczucie, ale też zdrowie.

Autor: Monika Borkowska-Szmit