Gdy do nowo budowanego domu nie mamy możliwości podłączenia kanalizacji, stajemy przed dylematem – szambo czy oczyszczalnia ścieków? Jeśli oczyszczalnia – jaką wybrać? To ekologiczne, wygodne, bezobsługowe i tanie w eksploatacji rozwiązanie. Mamy kilka możliwości, ale na decyzję wpływ ma m.in. wielkość działki i rodzaj gruntu.
Sposoby odprowadzania ścieków:
- szambo – to bezodpływowy zbiornik na ścieki, jest tanie – można je kupić i zamontować za ok. 5 tys. zł, jednak wysokie są koszty eksploatacji (od 100 zł do 250 zł – za wywóz ścieków, co jest konieczne – średnio, przy 4-osobowej rodzinie – częściej niż raz w miesiącu)
- oczyszczalnia
Oczyszczalnie mechaniczne
- z drenażem rozsączającym – w taką oczyszczalnię możemy przekształcić zwykłe szambo, nazywamy je wówczas szambem ekologicznym/oczyszczalnią drenażową, jednak takie szambo możemy zainstalować tylko w aglomeracji poniżej 10 tys. mieszkańców, taki drenaż po 10 latach wymaga odkopania i oczyszczenia
- ze złożem piaskowym lub żwirowym – popularne na gruntach słabo przepuszczalnych i w miejscach, gdzie poziom wód gruntowych jest wysoki, piasek i żwir to naturalne filtry
Oczyszczalnie biologiczne
- z drenażem rozsączającym – to zbiornik złożony z kilku komór (w zależności od rodzaju), który wykorzystuje zarówno beztlenowe, jak i tlenowe procesy oczyszczania, dzięki systemowi ciągłego napowietrzania i osadom czynnym; drenaż rozsączający tworzy kilka parometrowych rur, z których każda otoczona jest specjalnym grysem; w przypadku zasklepienia drenażu, awaria często kończy się odkopaniem całej instalacji i położeniem wszystkiego od nowa
- ze studnią chłonną – działa tak samo jak oczyszczalnia z drenażem rozsączającym, jednak rozsączanie odbywa się w studni chłonnej, wokół której tworzy się tzw. pole filtracyjne (3-4 m średnicy), z czego grys stanowi ok. metra średnicy; aby zapobiec poważnym awariom, warto do studni doprowadzić rurę, do której będzie można ewentualnie wejść i usunąć nadmiar zanieczyszczeń
Oczyszczalnie biologiczno-chemiczne
działają tak, jak powyżej opisane oczyszczalnie biologiczne, jednak oczyszczanie wspomagane jest przez działanie koagulantów – pomagają one rozłożyć zawarte w ściekach substancje, które nie ulegają biologicznemu rozkładowi
Oczyszczalnie roślinne
uszczelniony folią zbiornik obsadza się roślinami, które pochłaniają szkodliwy fosfor czy azot.
Ile kosztuje montaż oczyszczalni?
Koszt zakupu i montażu oczyszczalni waha się od kilku tysięcy (zwykła oczyszczalnia z drenażem rozsączającym to min. 7 tys. zł), do kilkunastu tysięcy (najdroższa wersja to oczyszczalnia biologiczna ze studnią chłonną oczyszczalnia biologiczno-chemiczna). Koszty montażu zależą m.in. od układu terenu, rodzaju gleby, poziomu wód gruntowych i przepuszczalności gruntu). Cena zbiorników zależy od rodzaju tworzywa sztucznego, z jakiego są wykonane.
Jakie są koszty eksploatacji?
Koszty eksploatacji oczyszczalni to zaledwie ok. 30 zł miesięcznie – koszt napowietrzania – i raz w roku koszt wybrania osadu (ok. 1,5 m3, co kosztuje ok. 100 zł).
O czym należy pamiętać:
- montaż oczyszczalni – do właściwej pracy urządzeń, muszą być zachowane odpowiednie spadki, firma zajmująca się montażem powinna też sprawdzić stan gruntu na naszej działce
- musimy zapewnić odpowiednią powierzchnię na działce (przykładowo – oczyszczalnia drenażowa dla 4-osobowej rodziny wymaga ok. 50-70 mkw, a oczyszczalnia ze studnią chłonną ok. 15-20 mkw)
- planując rozmieszczenie średniej wielkości oczyszczalni (przeciętnie do 7,5 m3/dobę), musimy wiedzieć o przepisowych odległościach (2 m od granicy działki, 5 m od okien pomieszczeń użytkowych i 15 m od studni z wodą pitną)
- firmy zajmujące się montażem najczęściej oferują kompleksową usługę – wykonują często projekt, prace ziemne i montaż wszystkich elementów
- warstwa ziemi, jaką możemy obsypać dany zbiornik, zależy od materiału z jakiego jest wykonany, takie parametry musi nam podać producent
- system drenażowy może się zatykać, np. przez gromadzenie się tłuszczów, trzeba więc stosować odpowiednie preparaty do udrażniania; w razie poważnej awarii i permanentnego zatkania systemu drenarskiego – konieczna jest wymiana oczyszczalni wraz z gruntem, wówczas nowa oczyszczalnia potrzebuje nowego miejsca
- detergenty używane w domu mogą być zabójcze dla bakterii “pracujących” w oczyszczalni biologicznej, używajmy więc środków czystości z umiarem
- warto, by oczyszczalnia była regulowana przez sterownik, dzięki temu urządzenie pracuje stabilnie nawet przy nierównomiernym spływaniu ścieków (co zdarza się na przykład przy okazji wizyty gości czy wzmożonym okresie sprzątania lub gotowania)
- na budowę przydomowej oczyszczalni można uzyskać dofinansowanie z gminy (te gminy, które otrzymają pieniądze w ramach programu “Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków”), gmina zwraca wówczas nawet do 80 proc. kosztów.